Thực đơn
Giải bóng đá Vô địch Quốc gia Việt Nam
Hệ thống giải thi đấu bóng đá cấp quốc gia của Việt Nam bắt đầu hình thành từ năm 1955 với giải Hòa Bình (được đổi tên thành Giải hạng A miền Bắc vào năm 1956),[2] ngay từ khi bắt đầu đã phân làm hai hạng A và B. Thể Công là nhà vô địch đầu tiên của cả hai cấp độ với hai đội A và B.[3] Giải được liên tục tổ chức bất chấp tình hình đất nước đang gặp phải chiến tranh. Thậm chí, các câu lạc bộ nội địa giai đoạn này còn rất phát triển, tiêu biểu như thành phố Hải Phòng đã có 10 đội bóng.[4] Tuy hệ thống thi đấu Cúp Quốc gia chưa hình thành nhưng các câu lạc bộ lúc đó vẫn tham gia các kỳ Đại hội Thể dục Thể thao toàn quốc.
Sau khi đất nước thống nhất, hệ thống giải vô địch quốc gia của Việt Nam bắt đầu từ năm 1976 được tổ chức theo các khu vực: miền Bắc với giải Hồng Hà, miền Trung với giải Trường Sơn và miền Nam với giải Cửu Long. Các đội vô địch ở mỗi khu vực sẽ gặp nhau ở vòng chung kết tại Hà Nội để chọn đội vô địch; các đội đứng cuối ở các giải đấu cũng sẽ gặp nhau để tìm đội xuống hạng, thường gọi là vòng chung kết ngược. Thời điểm này, tổng cộng có 40 đội tham gia ở hạng cao nhất,[5] trong đó:
Nhận thấy hệ thống thi đấu theo các khu vực có quá nhiều hạn chế sau hai mùa tổ chức vào các năm 1977 và 1978, hệ thống giải vô địch Quốc gia của Việt Nam có sự thay đổi lớn vào năm 1979. Giải năm 1979 được coi là Giải phân hạng để tiến hành sắp xếp lại hệ thống thi đấu. 8 đội mạnh nhất của giải Hồng Hà, 2 đội của giải Trường Sơn và 8 đội của giải Cửu Long được chọn để thi đấu ở hạng A1; các đội còn lại đá ở hạng A2. Tuy nhiên, tại mùa giải đầu tiên do Hội Bóng đá Việt Nam (tiền thân của VFF) tổ chức vào năm 1980, đương kim vô địch Câu lạc bộ Quân đội đã xin rút lui để chấn chỉnh nội bộ nên chỉ có 17 đội tham dự. Đây chính là tiền đề để xây dựng Giải bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam sau này.
Trong giai đoạn đầu mới tổ chức, giải đấu liên tục phải thay đổi thể thức khi không thể thức nào tồn tại quá 2 năm. Trong đó, các đội được chia bảng theo khu vực địa lý và thi đấu vòng tròn tính điểm; các đội đứng đầu mỗi bảng sẽ tranh tài ở vòng chung kết để tranh chức vô địch, các đội đứng cuối sẽ thi đấu vòng chung kết ngược để chọn ra đội xuống hạng.
Sau 2 mùa giải liên tục vào các năm 1986, 1987 không có đội xuống hạng, Tổng cục Thể dục Thể thao tạm ngừng tổ chức giải năm 1988 để chấn chỉnh toàn bộ hệ thống thi đấu và tạo điều kiện cho các các đội bóng củng cố lực lượng. Một năm sau đó, giải được tổ chức phân hạng lại với tổng cộng 32 đội tham dự để chọn ra 18 đội mạnh nhất; hạng A1 còn 11 đội và 3 đội xếp dưới xuống thi đấu ở hạng A2[5]. Sang năm 1990, giải đổi tên thành Giải vô địch bóng đá Các đội mạnh toàn quốc[6] với sự góp mặt của 18 đội đứng đầu của mùa giải 1989 (gọi là các "đội mạnh"), nhưng thể thức chia bảng và đấu loại trực tiếp của giải A1 tiếp tục được kế thừa. Mùa giải năm 1996 tiến gần hơn với thể thức hiện tại, khi các đội thi đấu vòng tròn 2 lượt và phân nhóm tranh vô địch và tranh suất trụ hạng.
Từ năm 1997, giải đấu mang tên Giải Vô địch hạng Nhất quốc gia. Thời điểm này, tình trạng móc ngoặc, tiêu cực đã xuất hiện phổ biến trong giải đấu, và đến mùa giải thứ hai với tên gọi mới thì tình hình đã trở nên nghiêm trọng khi có đến 5 trận đấu có biểu hiện dàn xếp tỷ số phải hủy bỏ kết quả. Do không có biện pháp xử lý triệt để, mùa giải hạng Nhất năm 1999 đã không được tổ chức mà chỉ có giải Tập huấn vào đầu năm đó. Mùa giải 1999-2000 là mùa giải hạng Nhất cuối cùng để chọn ra các đội thi đấu ở giải chuyên nghiệp mùa sau cùng các đội xuống hạng thi đấu ở giải hạng Nhất mới (chuyển đổi từ giải hạng Nhì quốc gia).
Từ mùa giải 2000–01, bóng đá Việt Nam chuyển sang cơ chế chuyên nghiệp, giải vô địch quốc gia chính thức mang tên V-League với sự cho phép các cầu thủ nước ngoài và cầu thủ nhập tịch tham gia thi đấu. Sau sự ra đời của Công ty cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) vào năm 2012, quyền tổ chức được chuyển từ VFF sang VPF, tên giải cũng được đổi thành Giải bóng đá Ngoại hạng (Super League).[7] Tuy nhiên, chỉ sau 5 vòng đấu, giải lấy lại tên là Giải VĐQG Việt Nam (V-League).[8][9] Sang mùa giải 2013, VPF thay đổi tên viết tắt của giải thành V.League 1.[10]
Số lượng các đội tham dự giải giai đoạn này không thường xuyên ổn định. Trong 2 mùa giải chuyên nghiệp đầu tiên (2000–01 và 2001–02), chỉ có 10 đội góp mặt tại giải đấu. Bước sang mùa giải 2003, số lượng câu lạc bộ tranh tài ở V-League tăng lên 12 đội. Con số này giữ nguyên đến mùa giải 2006, khi được tăng lên thành 13 đội (con số này đã là 14 nếu như Ngân hàng Đông Á không mất quyền tham dự do dính vào vụ hối lộ trọng tài ở giải hạng Nhất 2005[11]). Một năm sau, lần đầu tiên V-League chứng kiến 14 đội bóng cùng tranh tài ở giải đấu hạng cao nhất của bóng đá Việt Nam.
Sau một mùa giải gây tranh cãi bởi vấn đề trọng tài và công tác điều hành giải của Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF)[12], một số câu lạc bộ (bao gồm Đồng Tâm Long An, Hoàng Anh Gia Lai, Hà Nội ACB, Vissai Ninh Bình, Khatoco Khánh Hòa và Lam Sơn Thanh Hóa) đồng loạt bày tỏ ý định rút lui khỏi giải đấu và thành lập một giải đấu hoàn toàn mới cho mùa giải 2012. Câu lạc bộ có động thái mạnh mẽ nhất trong số này là Hà Nội ACB, đội phải xuống hạng từ V-League. Tại cuộc họp tổng kết mùa giải bóng đá chuyên nghiệp 2011 của VFF, chủ tịch đội bóng Nguyễn Đức Kiên đã lên tiếng chỉ trích những vấn đề tồn đọng trong khâu tổ chức mùa giải[13][14], đồng thời cho biết có đến 6 đội bóng chuẩn bị bỏ giải đấu để lập ra giải đấu mới theo kiểu Super Liga.[15]
Sau cuộc họp ngày 29 tháng 9 giữa đại diện VFF và các bóng từ V-League và hạng Nhất, một công ty mới được thành lập, lấy tên là Công ty cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) để quản lý các giải đấu bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam, bao gồm V-League. Quyền tổ chức giải đấu cũng được chuyển từ VFF sang VPF[16]. Mùa giải đầu tiên do VPF tổ chức vào năm 2012 có tên gọi là Super League, nhưng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn trước khi được đổi tên lại thành V-League. Năm 2013, V.League 1 chỉ còn 12 đội sau khi hàng loạt đội bóng bị giải thể hoặc chuyển giao. Theo dự kiến ban đầu, số lượng đội bóng tham dự V.League 1 mùa giải 2014 quay trở lại con số 14, tuy nhiên Kienlongbank Kiên Giang không đủ kinh phí để đăng ký tham dự giải nên chỉ còn là 13 đội.[17] Tới mùa giải 2015, số đội tham dự mỗi mùa giải là 14. Mùa giải năm 2021, đến lượt Than Quảng Ninh dừng hoạt động vì không còn kinh phí trước tác động của dịch bệnh COVID-19 mặc dù đang đứng thứ 3 trên bảng xếp hạng.[18]
Thực đơn
Giải bóng đá Vô địch Quốc gia Việt NamLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Giải bóng đá Vô địch Quốc gia Việt Nam